डा. सविन नेपाल, MBBS, MD (Radiologist) वरिष्ठ रेडियोलोजिस्ट नोभा हस्पिटल प्रा.ली धनगढी
विश्व स्वास्थ्य दिवस २०२५ को सन्दर्भमा
गर्भावस्थामा आमाले जुन प्रकारका परीक्षणहरू गराउनु पर्छ, तीमध्ये सबैभन्दा संवेदनशील र महत्वपूर्ण परीक्षण हो—Anomaly Scan। यो स्क्यानलाई Level II Scan वा TIFFA Scan (Targeted Imaging for Fetal Anomalies) पनि भनिन्छ। यो परीक्षणले गर्भमा रहेको शिशुको शारीरिक बनावट र अंगहरूको सही विकास भैरहेको छ कि छैन भन्ने कुरा पत्ता लगाउन सहयोग पुर्याउँछ।
Anomaly Scan भनेको के हो?
TIFFA Scan एक विस्तृत अल्ट्रासाउन्ड परीक्षण हो, जुन गर्भावस्थाको १८ देखि २२ हप्ताको बीचमा गरिन्छ। यस स्क्यानमा शिशुको सम्पूर्ण शारीरिक संरचना विस्तारपूर्वक जाँच गरिन्छ।
किन आवश्यक हुन्छ?
शिशुमा जन्मपूर्व देखिन सक्ने समस्या—जस्तै मस्तिष्कको विकासमा गडबडी, मुटुको बनावटको त्रुटि, मेरुदण्डको विकृति, हात–खुट्टा वा आन्तरिक अंगहरूको असमान विकास आदि—यस स्क्यानबाट प्रारम्भमै पत्ता लगाउन सकिन्छ।
यो स्क्यानले निम्न अङ्गहरूको स्थिति जाँच गर्दछ:
मस्तिष्क
अनुहार (जस्तै ओठ चिरिएको छ कि छैन)
मुटुको बनावट
पेट र पाचन प्रणाली
मिर्गौला र मूत्र प्रणाली
हात, खुट्टा र मेरुदण्ड
प्लेसेन्टा र एम्नियोटिक फ्लुइडको मात्रा
प्रक्रिया कस्तो हुन्छ?
यो एकदमै सामान्य, पीडारहित प्रक्रिया हो। पेटमा जेल लगाएर अल्ट्रासाउन्ड मेसिनबाट पेटभित्रको दृश्य हेर्ने गरिन्छ। यसमा कुनै रेडिएसन हुँदैन, र गर्भवती महिला वा शिशु दुवैको लागि पूर्ण सुरक्षित हुन्छ।
केही सीमाहरू
TIFFA Scan अत्यन्त उपयोगी भए पनि १००% सबै प्रकारका जन्मजात विकृति पत्ता लगाउने ग्यारेन्टी गर्दैन। तथापि, धेरैजसो गम्भीर समस्या यसले पहिल्यै चिन्हारी दिन सक्छ।
निष्कर्ष
TIFFA वा Anomaly Scan गर्भवती महिलाका लागि अत्यावश्यक परीक्षण हो, जसले शिशुको शारीरिक स्वास्थ्यमा भरपर्दो जानकारी दिन्छ। समयमै गरिने यो परीक्षणले मातृ–शिशु स्वास्थ्य सुरक्षाको महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ।
विश्व स्वास्थ्य दिवसको अवसरमा सबै गर्भवती महिलाहरूलाई यो परीक्षण अनिवार्य रूपमा गराउन म सादर आग्रह गर्दछु।
l
