नेपालीहरुको दोश्रो ठूलो चाड तिहारसँगै सुदूरपश्चिम प्रदेशका पहाडी जिल्लाहरुमा जात्राको रौनक शुरु भएको छ।
बैतडीसहित दार्चुला, डडेल्धुरा लगायतका जिल्लाहरुमा कार्तिक शुक्ल पक्षको शुरुवात भएसँगै जात्राको रौनक शुरु भएको हो। भाई टिकाको दिनदेखि सुरु भई कार्तिक शुक्ल पूर्णिमासम्म विभिन्न मठमन्दिरहरुमा जात्रा लाग्ने गर्दछ।
कार्तिक शुक्ल पक्ष शुरु भएसँगै बैतडीका प्रसिद्ध त्रिपुरासुन्दरी भगवती मन्दिर, बाह्र ज्योर्तीलिङ्ग मध्येको केदारनाथ भनेर चिनिने रौलाकेदार मन्दिर, मेलौली भगवती मन्दिर, सुर्नयास्थित भवानी मन्दिर, शिवनाथ मन्दिर, महारुद्र मन्दिर, पुर्चौडीस्थित त्रिवणीधाम (राताशीला) मन्दिर, दोगडाकेदारमा रहेको भिटाकेदार मन्दिरमा जात्रा लाग्ने गर्दछ। दार्चुलामा रहेको राष्ट्रकै सातौं धामको रुपमा रहेको मालिकार्जुन धाम, लटिनाथ लगायतका मन्दिरमा जात्रा लाग्ने गर्दछ।
डडेल्धुराको उग्रतारा र भागेश्वर लगायतका मन्दिरमा कार्तिक शुक्ल पक्षमै मेला लाग्ने गर्दछ । बैतडीको त्रिपुरासुन्दरी भगवती मन्दिर,रौलाकेदार, शिवनाथ, महारुद्र लगायतका मन्दिरमा कार्तिक शुक्ल अष्टमीका दिन, भिटाकेदार मन्दिरमा शुक्ल नवमीका दिन मेला लाग्ने गर्दछ भने मेलौली भगवती, भवानी मन्दिर, उग्रतारा लगायतका मन्दिरमा कार्तिक शुक्ल पूर्णिमाका दिन जात्रा लाग्ने गर्दछ।यसैगरी प्रसिद्ध मालिकार्जुन धाममा कार्तिक शुक्ल चर्तुदर्शीका दिन जात्रा लाग्ने गर्दछ।
परापूर्वकालदेखि नै कार्तिक शुक्ल पक्षमा देवीदेवताहरुको पूजाआजा गर्ने चलन रही आएको संस्कृतिका जानकार जयानन्द भट्टले बताउनुभयो। शरद ऋतु देवीदेवताहरुको पूजाआजा गर्ने समय भएकाले सुदूरपहाडका विभिन्न जिल्लाका शक्तिपीठहरुमा जात्रा लाग्ने गरेको छ । यो समयमा लाग्ने जात्रामा टाढाटाढाका श्रद्धालुहरु समेत आउने गरेको गंगासागर जोशीले बताउनुभयो । भाई टिकाको दिनदेखि सुरु भई करिब १५ दिनसम्म विभिन्न ठाउँमा रहेका देवस्थलहरुमा लाग्ने जात्राको ऐतिहासिक एवं धार्मिक महत्वका साथै आफन्त एवं ईष्टमित्रसंग भेटघाट गर्ने अवसरका रुपमा लिने गरिन्छ ।
देशका अन्य भागका साथै यो क्षेत्रमा नवरात्रीको बेला मन्दिरहरुमा पूजाआजा हुने भएपनि कार्तिक शुक्ल पक्षमा समेत धेरै जात्रा तथा मेला हुने गरेका छन् । स्थानीय भाषामा गुटे नवरात्र भनेर कार्तिक शुक्ल पक्षलाई लिइने गरिएको पण्डित दयाकृष्ण पन्तले जानकारी दिए ।
जिल्लामा रहेका विभिन्न मन्दिरहरुमा रात्री जात्रा सुरु भएसँगै चहलपहल बढेको छ। यहाँका जात्रामा सीमावर्ती भारतीय दर्शनार्थी समेत आउने गरेको छन् । जात्रामा सहभागी हुनका लागि बसाईसराई गरेर गएकाहरु समेत गाउँमा फर्किएकाले चहलपहल बढेको दोगडाकेदार गाउँपालिका ३ श्रीकोटका गणेश विष्टले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो,‘जात्रामा दर्शनका लागि टाढा रहेकाहरु पनि आउने गरेकाले भेटघाट हुनुका साथै पारिवारिक र सामाजिक सम्बन्ध बलियो हुने गर्दछ,गाउँबाट बसाई सरेकाहरु पनि गाउँ फर्कने भएकाले निकै चहलपहल बढेको छ ।’ कार्तिक शुक्ल पक्षमा मन्दिर तथा शक्तिपीठहरुमा लाग्ने जात्रालाई सामाजिक सम्बन्धको पर्वका रुपमा समेत लिइने गरिन्छ ।
